mobile TUR-INFO.PL

TUR-INFO.PL
Serwis Informacyjny Branży Turystycznej

2015-07-08 - Zmiany dotyczące klauzul abuzywnych

Szybsze eliminowanie niekorzystnych dla konsumentów praktyk oraz usprawnienie kontroli klauzul niedozwolonych to główne cele projektu ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów, który został w środę przyjęty przez rząd.

reklama

Branżę turystyczną powinny szczególnie zainteresować zmiany dotyczące klauzul abuzywnych. M.in. została zawężona grupa podmiotów, z inicjatywy których może zostać wszczęte postępowanie. Być może ukróci to działalność niektórych stowarzyszeń, które zajmowały się wyszukiwaniem klauzul niedozwolonych w celach zarobkowych. O takich przypadkach pisaliśmy w artykule Klauzule nadal gnębią branżę. Optymistyczną wiadomością też jest to, że przedsiębiorcy będą mieli możliwość złożenia odwołania od decyzji prezesa UOKiK oraz dostaną możliwość uniknięcia kary, jeżeli sami zobowiążą się do zmiany praktyk.

Rząd przyjął nowe regulacje, które są wspólną inicjatywą legislacyjną Ministra Finansów, Ministra Sprawiedliwości oraz UOKiK. Propozycje te zostały zapowiedziane przez premier Ewę Kopacz w kwietniu 2015 r. podczas obchodów 25-lecia Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.

Najważniejsze zmiany w ustawie

Zabronione będzie proponowanie konsumentom nabycia usług finansowych, które nie odpowiadają ich potrzebom oraz proponowanie nabycia tych usług w sposób nieadekwatny do ich charakteru. Celem tego rozwiązania jest nakłonienie przedsiębiorców do analizowania, czy dana usługa rzeczywiście odpowiada potrzebom konsumentów.
- Decyzje tymczasowe - na wzór postępowań w sprawie praktyk ograniczających konkurencję - szybka reakcja na praktyki zagrażające zbiorowym interesom konsumentów. Jeszcze w toku postępowania w sprawie naruszenia zbiorowych interesów konsumentów decyzja tymczasowa zobowiąże przedsiębiorcę do zaniechania określonych działań. Pozwoli zapobiec uprawdopodobnionym zagrożeniom. Decyzja tymczasowa będzie wydawana na czas nie dłuższy niż do wydania decyzji kończącej postępowanie w sprawie.
- Przyspieszony tryb odwołań: przedsiębiorca będzie miał możliwość złożenia odwołania od decyzji tymczasowej. W takiej sytuacji UOKiK przekaże akta sprawy do Sądu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (SOKiK) nie później niż w ciągu 14 dni, a ten będzie miał 2 miesiące na rozpatrzenie odwołania.
Wprowadzenie instytucji tajemniczego klienta, która pozwoli na uzyskanie dowodów w postępowaniu w sprawie praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów.
- UOKiK będzie mógł skorzystać z tego rozwiązania tylko za zgodą sądu.
- Instrument ten pozwoli na skontrolowanie informacji przekazywanych na etapie przedkontraktowym.
- UOKiK nie będzie stosował prowokacji, a jedynie będzie mógł sprawdzić sposób oferowania produktu lub usługi, a także procedurę zawierania umowy.
- Instytucja tajemniczego klienta będzie miała zastosowanie do wszelkich praktyk, które mogą naruszać zbiorowe interesy konsumentów.
Możliwość wyrażenia poglądu istotnego w sprawie - UOKiK będzie mógł wyrazić swój pogląd w indywidualnej sprawie przed sądem powszechnym, jeśli przemawia za tym interes publiczny. Pozwoli to Prezesowi UOKiK dzielić się z sądami wiedzą i dorobkiem orzeczniczym z zakresu prawa ochrony konkurencji i konsumentów, co umożliwi sądowi wszechstronne rozpoznanie sprawy.
Możliwość publikowania bezpłatnych komunikatów i ostrzeżeń w publicznym radiu i telewizji - dzięki temu będzie możliwe szybkie i skuteczne ostrzeżenie konsumentów o zachowaniach lub zjawiskach, które istotnie zagrażają ich interesom.
Nowy model kontroli postanowień wzorców umów - to Prezes UOKiK w decyzji administracyjnej będzie rozstrzygał o niedozwolonym charakterze postanowienia wzorca umowy i zakazywał jego dalszego wykorzystywania.
- Prezes UOKiK będzie mógł określić środki usunięcia skutków naruszenia zakazu stosowania postanowień niedozwolonych - np. poinformowanie konsumentów będących stronami umów o uznaniu klauzuli za niedozwoloną.
- Decyzje UOKiK uznające postanowienie za niedozwolone będą mieć skutek tylko w stosunku do przedsiębiorcy, który je stosuje.
- Postępowanie będzie wszczynane z urzędu lub z inicjatywy konsumentów, rzeczników konsumentów, Rzecznika Ubezpieczonych oraz organizacji konsumenckich, którzy uzyskują status zawiadamiającego.
- Większą skuteczność eliminacji klauzul z wzorców umów zapewni możliwość nakładania kar przez UOKiK za stosowanie postanowień niedozwolonych - do 10 proc. obrotu.
- Przedsiębiorca będzie miał także możliwość uniknięcia kary jeśli sam zobowiąże się do zmiany praktyk.
- Przedsiębiorca będzie miał możliwość złożenia odwołania od decyzji do SOKiK.
- Kontrola incydentalna, czyli indywidualne dochodzenie praw przez konsumenta w związku ze stosowaniem klauzuli, będzie nadal sprawowana przez sądy cywilne.
- Decyzje UOKiK będą publikowane na stronie Urzędu.
- Dotychczasowy charakter rejestru klauzul niedozwolonych zostanie utrzymany przez wskazany w ustawie czas.

Zmiany dotyczące systemu kontroli abstrakcyjnej postanowień wzorców umowy mają na celu eliminację problemów w jego funkcjonowaniu - rozbieżności w doktrynie i orzecznictwie dotyczących tzw. rozszerzonej prawomocności wyroku wpisanego do rejestru oraz wnoszenia pozwu o stwierdzenie abuzywności jedynie w celach zarobkowych. Zgodnie z aktualnym modelem kontrolę wzorców umów sprawuje SOKiK (tzw. kontrola abstrakcyjna), sądy powszechne (tzw. kontrola incydentalna) oraz Prezes UOKiK (w ramach postępowań administracyjnych). Dzięki proponowanym zmianom kontrola abstrakcyjna wzorców będzie szybsza i sprawniejsza. Indywidualne dochodzenie praw przez konsumenta w związku ze stosowaniem klauzuli abuzywnej (tzw. kontrola incydentalna) - będzie nadal sprawowana przez sądy cywilne.

Rząd przyjął projekt ustawy na posiedzeniu w dniu 7 lipca. Projekt trafi następnie do Sejmu. Ustawa przewiduje 6-miesięczne vacatio legis. Pozwoli to wszystkim uczestnikom rynku na dokładne zapoznanie się z regulacjami.

Wróć do strony głównej

Pełna wersja